ایرسپراتور یا air separator یک دستگاه جهت جداسازی هوای حل شده در آب است. این دستگاه برای موتورخانه گرمایشی با بویلر آبگرم است. جداسازی هوا از آب باعث کاهش میزان خوردگی و کاهش خرابی تجهیزات موتورخانه خواهد شد. این دستگاه با ساختاری ساده عملکردی شبیه دی اریتور دارد. توجه کنید که ایرسپراتور عملکردی متفاوت با هیدرولیک سپراتور دارد.

در این مقاله سعی کرده‌ایم چند مدل ایر سپراتور را معرفی کنیم. همچنین تمرکز اصلی بر روی ساخت و نحوه اجرای ایر سپراتور خطی خواهد بود. تا آخر این مقاله با ما باشید.

ایرسپراتور برای چه سیستم‌هایی استفاده می‌شود و کاربرد آن چیست؟

معنی کلمه سپراتور (separator) به فارسی یعنی جدا کننده است و این خود بیان کننده‌ی عملکرد این سیستم است. سپراتور یا همان جدا کننده برای جدا کردن فازهای سیالات مختلف از یکدیگر است. به طور مثال : جدا کردن جامد از گاز یا جدا کردن گاز از مایع. در باور و گفتار عام به تمام دستگاه های جدا کننده ایر سپراتور گفته می‌شود.

اما به طور ویژه به دستگاه‌هایی ایر سپراتور می‌گوییم که فاز گاز را از مایع جدا می‌کند که در متن زیر به تفصیل به بررسی آن می‌پردازیم.

جدا کننده‌ی گاز یا Air separator چیست و عملکرد آن به چه صورت است؟؟

جدا کننده‌ی گاز یا ایرسپراتور دستگاه‌های خطی می‌باشند که در مسیر خط لوله قرار می‌گیرد. مکانیزم حباب‌گیری این دستگاه به این صورت است که با جاگذاری سطح متخلخل،به صورت صفحه‌ای، استوانه‌ای یا اجسام متخلخل، حباب‌ها را به تله انداخته و توسط ایرونت ( Air vent ) که بالای آن تعبیه می‌شود تخلیه می‌گردد. لذا هوا به خاطر اینکه سبک‌تر است به سمت بالا حرکت می‌کند و ذرات جامد به سمت پایین سرازیر می‌شوند.

تصویر شماتیک سیستم ایرسپراتور خطی که توسط محفظه‌ی استوانه‌ای متخلخل، حباب‌های ایجاد شده در سیستم را به دام انداخته و به سمت ایرونت هدایت می‌کند که خارج شود.

این دستگاه‌ها با ظاهر و مکانیسم مشابه همچنین قابلیت جداکنندگی اجسام جامد را از محصول گاز را دارا هستند که به آنها dirt separator یا همان آشغال‌گیر نیز گفته می‌شود. حذف این اجسام از سیستم گاز نیز باعث افزایش بازدهی،خلوص بالاتر محصول، آلودگی صوتی کمتر و عمر بیشتر لوله و اتصالات می‌باشد. شاید برای شما سوال باشد که این ذرات جامد از کجا وارد سیستم می‌شوند.

برای پاسخ به این سوال باید بدانید که حرکت سیال در لوله‌ها و تجهیزات باعث خوردگی و ساییدگی می‌شود. لذا این ذرات باید در نقطه‌ای از مسیر حرکت سیال حذف شوند. در این صورت به این وسیله Gas Scrubber هم می‌گویند.

Dirt seprator یا همان آشغال‌گیرها با ظاهر مشابه ایر سپراتور

وجود گاز در مایعات چه معایبی دارد؟

در سیستم‌های هیدرولیک و بویلرها به دلیل فشار و جریان مایع که عموما آب هست، حباب‌های آب تشکیل می‌شوند که وجود این حباب‌ها باعث آسیب سیستم می‌شود. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کاهش بهره‌وری
2. سایش بیش از حد‌ اجزای سیستم
3. عدم توانایی کنترل دمای محفظه
4. صدای بیش از حد سیستم
5. عدم رضایت مشتری

ایرسپراتور با حذف حباب‌های سیستم هیدرولیک باعث حذف تمام عیوب بالا می‌شود و سیستم

اجزای اصلی ایر سپراتور موتورخانه چیست؟

ایرسپراتور همانطور که گفته شد یک دستگاه برای جداسازی هوا از آب در سیستم موتورخانه گرمایشی با بویلر آبگرم است. این دستگاه دارای یک بدنه اصلی، اتصالات ورودی و خروجی(فلنجی یا رزوه‌ای)،توری یا مغشوش کننده است. سایز بدنه اصلی دستگاه و اتصالات ورودی و خروجی باتوجه به میزان دبی برحسب GPM مشخص خواهد شد. بدنه اصلی از ورق نورد شده، لوله درزدار یا بدون درز قابل ساخت است.

ضخامت بدنه باتوجه به میزان فشار کاری و  طراحی، میزان خوردگی مجاز و … مشخص خواهد شد. در ایر سپراتور‌های معمولی فقط حنس تیغه یا توری داخل آن استیل است. برای صنایع غذایی، شیمیایی و بخش‌هایی که میزان خوردگی سیال بالا است از استیل با مشخصه 304 و 316 برای تمای اجزا دستگاه استفاده خواهد شد.

نقشه فنی ایرسپراتور موتورخانه

مزایای استفاده از ایرسپراتور در سیستم موتورخانه چیست؟

• محافظت از تجهیزات با کاهش میزان هوا در آب و جلوگیری از پدیده کاویتاسیون(خوردگی تجهیزات با هوای داخل آب)
• انتقال حرارت یکی از مزیت‌های استفاده از ایرسپراتور است اما نمیتوان بعنوان یک دستگاه انتقال حرارتی از آن استفاده کرد
• حذف و کاهش نویز و صدای حرکت سیال در سیستم
• استفاده از توری داخل این دستگاه باعث افزایش اغتشاش آب و جداسازی ذرات معلق خواهد شد.
• استفاده از ایر سپراتور در سیستم موتورخانه روی مصرف انرژی جهت انتقال حرارت نیز تاثیر گذار است.
• تا 100 درصد هوای آزاد و حباب و رسوبات داخل سیستم را تا 30 میکرومتر از سیستم حذف خواهد کرد.

محل نصب ایر سپراتور در موتورخانه گرمایشی و سرمایشی

این دستگاه برای موتورخانه گرمایشی و سرمایشی مورد استفاده است. نحوه نصب این دستگاه در موتورخانه گرمایشی با سرمایشی متفاوت است. ایرسپراتور در موتورخانه گرمایشی بعد از دیگ آبگرم و در موتورخانه سرمایشی در مسیر برگشت آب چیلر قرار خواهد گرفت. معمولا ایرسپراتور در محل نصب خواهد شد که قابلیت بازرسی داشته باشد. پایین دستگاه یک عدد دریچه جهت بازرسی و بازدید در بازه زمانی مختلف در نظر گرفته شده است.

محل نصب دستگاه ایرسپراتور

جنس ایر سپراتور موتورخانه

ایرسپراتور را می‌توان با استفاده لوله درزدار یا بدون درز ساخت. برای ساخت ایرسپراتور لوله فولادی با مشخصه A53/A106 و یا استیل با مشخصه 304 و 316 مورد استفاده است. درصورت ساخت با استفاده از ورق فولادی از ورق با مشخصه A516 یا ST37 استفاده می‌کنند.

بعد از مونتاژ این دستگاه بدنه دستگاه از داخل با رنگ اپوکسی پوشش دهی خواهد شد. رنگ اپوکسی در این دستگاه موجب افزایش عمر و جلوگیری از خوردگی است.

دلیل استفاده از تیغه یا توری استیل در ایر سپراتور چیست؟

حرکت سیال در داخل دستگاه ایرسپراتور باید به صورت گردابه باشد. ایجاد گردابه داخل دستگاه باعث کاهش سرعت سیال، تجمع هوا و خروج آن از بالای دستگاه است. این تیغه داخل دستگاهم هم موجب افزایش اغتشاش در آب و صافی موجب جمع آوری ذرات معلق خواهد شد.